Onzekerheid gasmarkt

In Europa heeft de Europese Unie een tijdelijke opschorting van 90 dagen aangekondigd voor tegenmaatregelen tegen Amerikaanse importheffingen. Deze pauze biedt ruimte voor onderhandelingen, maar de bestaande Amerikaanse heffingen op staal, aluminium en auto's uit de EU blijven van kracht. Franse president Macron benadrukte dat de EU zich moet voorbereiden op noodzakelijke tegenmaatregelen als de onderhandelingen geen resultaat opleveren.
 
Tijdens de begrafenis van paus Franciscus op 26 april 2025 in het Vaticaan spraken de Amerikaanse president Trump en de Oekraïense president Zelensky met elkaar in een ontmoeting die werd gezien als een mogelijke doorbraak in de vastgelopen vredesonderhandelingen over de oorlog in Oekraïne. Trump uitte zijn frustratie over de aanhoudende Russische aanvallen en suggereerde strengere maatregelen tegen Rusland, terwijl Zelensky pleitte voor een volledig en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren. Hoewel de ontmoeting hoop biedt op hernieuwde diplomatieke inspanningen, blijft de uitkomst onzeker; de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio waarschuwde dat de VS zich mogelijk uit de bemiddelingsrol terugtrekt als er niet snel concrete vooruitgang wordt geboekt.

Gasprijzen
De gasprijzen zijn de afgelopen weken verder gedaald. De daling wordt veroorzaakt door een combinatie van ruime LNG-aanvoer, zachte temperaturen en afnemende industriële vraag. Op 16 april noteerde het contract van de frontmaand juni-25 namelijk nog boven de 34,8 €ct/m3, en momenteel wordt dit contract voor 32,1 €ct/m3 verhandeld. De afgelopen handelsdagen bleef de volatiliteit ook aanwezig, met bewegingen van 1,5 tot 2 €ct/m3 binnen de dag.
 
De contracten voor verdere jaren blijven stabiel. Enkel het jaarcontract 2028 steeg iets van 24,6 €ct/m3 naar 25,3 €ct/m3.  Voor de jaren 2026 en 2027 zijn de prijsdalingen beperkt gebleven tot iets meer dan 1 €ct/m3.

Gasvoorraden
De Europese gasvoorraden worden nog maar langzaam bijgevuld omdat gasbedrijven wachten op duidelijkheid over de nieuwe EU-regels voor 2025, die mogelijk lagere vulverplichtingen toestaan. Op 11 april besloten de EU-lidstaten dat landen bij moeilijke marktomstandigheden slechts tot 80% hoeven te vullen. Op 29 april sprak een belangrijke commissie van het Europees Parlement steun uit voor een vuldoel van 83%. In week 19 stemt het voltallige Parlement hierover. Daarna kunnen de onderhandelingen starten om tot één gezamenlijke regel te komen, die waarschijnlijk al voor gasjaar 2025 gaat gelden.
 
De gemiddelde vulgraad voor heel Europa is de afgelopen twee weken opgelopen van 36 naar bijna 39 procent. De Nederlandse opslagen lopen hier qua vulling iets op achter. Bij ons is de gemiddelde vulgraad met 2 procentpunt gestegen: van 23 naar 25 procent. Hiermee is het definitief dat de tussentijdse doelstelling van 32% op 1 mei niet is gehaald.

Noors onderhoud
Het jaarlijkse onderhoud aan Noorse gasinstallaties begint eind april, wat de gasleveringen naar Europa tijdelijk zal verminderen. In de eerste fase, die loopt tot begin juli, zal het gasaanbod gemiddeld met ongeveer 50 miljoen m³ per dag afnemen. Hoewel dit traditioneel in de markt wordt ingecalculeerd, kan het bij tegenvallende LNG-aanvoer of hogere vraag toch leiden tot prijsstijgingen. De tweede fase van het onderhoud, die gepland staat vanaf eind augustus tot eind september, zal ingrijpender zijn, met een verwachte uitval van ruim 100 miljoen m³ per dag. Dit valt samen met het einde van het vulseizoen, waardoor spanningen op de markt kunnen toenemen als de gasvoorraden tegen die tijd nog niet op het gewenste niveau zijn.

Emissierechten
De prijzen van het leidende december 2025 contract voor Europese emissierechten (EUA's) daalde eerder deze maand naar €60 per ton, maar veerden snel op rond de €67 per ton. De volatiliteit weerspiegelt de nervositeit op de markt, mede door economische onzekerheden en wisselende verwachtingen over industriële productie.

Elektriciteit
De termijnprijzen voor elektriciteit lieten een scherpe daling zien begin april, vooral door lagere gas- en emissierechtenprijzen. De frontmaand juni-25 daalde bijvoorbeeld van 70,8 €/MWh naar 67,9 €/MWh. Jaarcontracten vanaf 2027 noteren zelfs iets hoger dan twee weken geleden (75, 68 en 70 €/MWh respectievelijk).

De EPEX-spotprijzen daalden fors in de afgelopen weken, met name door hoge zonneproductie: tijdens zonnige middagen ontstonden meerdere uren met negatieve prijzen, in totaal zijn er dit jaar al zo’n 143 negatieve EPEX-uren. Ter vergelijking, in dezelfde periode vorig waren er 99 negatieve EPEX-uren. Tegelijkertijd blijven de ochtend- en avondprijzen hoog bij lage windproductie.
 
Op 28 april werd het Iberisch schiereiland getroffen door een grootschalige stroomstoring die zowel Spanje als Portugal trof en deels ook Frankrijk, met als vermoedelijke oorzaak een piek in zonne-energie die leidde tot instabiliteit in het elektriciteitsnet. Gasgestookte centrales speelden een cruciale rol bij het herstellen van de stroomvoorziening, waarbij het Spaanse en Portugese net op 29 april weer volledig operationeel was. De exacte oorzaak van de blackout wordt nog onderzocht, maar de combinatie van hoge zonneproductie en een lage vraag kan een rol hebben gespeeld. Ondanks de verstoring bleef de impact op de gasprijzen beperkt, mede doordat de gasvraag tijdens het incident tijdelijk daalde, en weer herstelde toen de stroomvoorziening werd hervat.

Vooruitblik
Voor de komende week geeft de weersverwachting aan dat de temperatuur in een groot deel van Europa rond het langjarig gemiddelde blijft. Daarmee zullen de spotprijzen voor elektriciteit voor de rest van april vergelijkbaar zijn aan die van de afgelopen weken. De aanvoer van LNG naar de Nederlandse terminals is goed. Met 8 schepen die worden verwacht voor 14 mei. Dit is een vergelijkbaar aantal als dezelfde periode vorig jaar. Bij gas is er dus meer onzekerheid in de markt. Zolang de situatie rondom de Amerikaanse importtarieven onduidelijk is, zal de markt volatiel blijven.

Bron: